భారతదేశ చరిత్ర క్లుప్తంగా - ఆదినుంచి ఇప్పటివరకు - "ప్రతి ఒక్కరూ తెలుసుకోవాలి"

 

భారత దేశం: ఆదినుంచి ఇప్పటివరకు

ప్రాచీన భారతదేశం (పురాతన కాలం – 500 BCE)

• ప్రాచీన యుగం: భారత ఉపఖండంలో మనుషుల నివాసం 2,50,000 సంవత్సరాల క్రితమే ప్రారంభమైంది. 7000 BCE నాటికి మొదటి నాగరికతలు అభివృద్ధి చెందాయి.

• సింధు లోయ నాగరికత (3300–1300 BCE): ప్రపంచపు అతి పురాతన పట్టణ నాగరికతల్లో ఒకటి. హరప్పా, మోహెంజో-దారో వంటి అభివృద్ధి చెందిన పట్టణాలు, వ్యాపారం, అద్భుతమైన కాలువలు ఉండేవి.

• వేద కాలం (1500–500 BCE): ఆర్యుల ఆగమనం, వేదాల రచన, హిందూ మత పునాదులు, కుల వ్యవస్థ (వర్ణ వ్యవస్థ) అభివృద్ధి చెందిన కాలం.

ప్రాచీన & శాస్త్రీయ భారతదేశం (500 BCE – 1200 CE)

• రాజ్యాలు, సామ్రాజ్యాల ఎదుగుదల:

  • మహాజనపదాలు (600–321 BCE): మగధ వంటి శక్తివంతమైన 16 రాజ్యాలు అభివృద్ధి చెందాయి.

  • మౌర్య సామ్రాజ్యం (321–185 BCE): చంద్రగుప్త మౌర్యుడు భారతదేశాన్ని ఏకం చేశాడు; అశోకుడు బౌద్ధ ధర్మాన్ని వ్యాప్తి చేశాడు.

  • గుప్త సామ్రాజ్యం (320–550 CE): "సువర్ణ యుగం"గా ప్రసిద్ధి చెందింది. గణితశాస్త్రం, ఖగోళశాస్త్రం, వైద్యం, కళలలో విప్లవాత్మక పురోగతి జరిగింది. ఆర్యభట్టుడు శూన్యం (0) పరిచయం చేశాడు.

• సాంస్కృతిక, మత పరమైన అభివృద్ధి: హిందూ మతం, బౌద్ధం, జైనమతం విస్తరించాయి. రామాయణం, మహాభారతం ఈ కాలంలో రచించబడ్డాయి.

మధ్యయుగ భారతదేశం (1200–1757)

• దిల్లీ సుల్తానేట్ (1206–1526): ఐదు వంశాలు పాలించాయి, ఇస్లామిక్ కళాశైలలు (కుతుబ్ మినార్) అభివృద్ధి అయ్యాయి.

• విజయనగర సామ్రాజ్యం (1336–1646): దక్షిణ భారతదేశంలో శక్తివంతమైన హిందూ రాజ్యం, అద్భుతమైన గుళ్లు, కళలు, వ్యాపారం అభివృద్ధి చెందాయి.

• మొఘల్ సామ్రాజ్యం (1526–1857): బాబర్ స్థాపించిన మొఘల్ సామ్రాజ్యం అక్బర్, షాజహాన్ వంటి గొప్ప రాజులను కలిగింది. తాజ్ మహల్ నిర్మాణం, వాణిజ్య అభివృద్ధి జరిగింది. ఆరంగజేబ్ కాలంలో సామ్రాజ్యం క్షీణించింది.

బ్రిటిష్ పాలన & స్వాతంత్ర్య పోరాటం (1757–1947)

• బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ పాలన (1757–1858): ప్లాసీ యుద్ధం (1757) తరువాత బ్రిటిష్ భారతదేశాన్ని కబళించింది.

• బ్రిటిష్ రాజ్ (1858–1947): బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం నేరుగా పాలన చేపట్టింది. విప్లవం, కరవులు, 1857 సిపాయీల తిరుగుబాటు వంటి సంఘటనలు జరిగాయి.

• స్వాతంత్ర్య పోరాటం (1885–1947): మహాత్మా గాంధీ, సుభాష్ చంద్ర బోస్, జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ వంటి నేతలు ఆధ్వర్యంలో ఉద్యమాలు – అసహాయతా ఉద్యమం, ఉప్పు సత్యాగ్రహం, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం నిర్వహించబడ్డాయి.

• స్వాతంత్ర్యం & విభజన (1947): 15 ఆగస్టు 1947న భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం సాధించింది. కానీ, పాకిస్తాన్ వేరుగా ఏర్పడింది, భారీ వలసలు, హింస జరిగింది.

ఆధునిక భారతదేశం (1947 – ప్రస్తుతము)

• స్వాతంత్ర్యం తర్వాత అభివృద్ధి:

  • 1947–1991: 1950లో భారతదేశం గణతంత్ర దేశంగా మారింది. 1962 చైనా, 1947, 1965, 1971లో పాకిస్తాన్‌తో యుద్ధాలు జరిగాయి. గ్రీన్ రివల్యూషన్ ద్వారా వ్యవసాయ విప్లవం జరిగింది.

  • 1991 ఆర్థిక సంస్కరణలు: పి.వి. నరసింహరావు, మన్మోహన్ సింగ్ లీబరలైజేషన్ ద్వారా దేశాన్ని ఆర్థికంగా బలోపేతం చేశారు. ఐటి రంగం అభివృద్ధి చెందింది.

  • 2000లు – ప్రస్తుత కాలం: అంతరిక్ష పరిశోధన (చంద్రయాన్, మంగళయాన్), డిజిటల్ విప్లవం, మోడ్రన్ టెక్నాలజీ అభివృద్ధి చెందింది.

  • రాజకీయ మార్పులు: ప్రాంతీయ పార్టీల ఎదుగుదల, కొత్త పాలన విధానాలు చోటుచేసుకున్నాయి. వాజపేయి, మన్మోహన్ సింగ్, నరేంద్ర మోదీ లాంటి నేతలు ఆధునిక భారత రూపురేఖలను మార్చారు.

ఇప్పటి భారతదేశం (2025)

• ప్రపంచంలోని 5వ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఎదిగింది.

• టెక్నాలజీ, అంతరిక్ష పరిశోధన, ఔషధ పరిశ్రమల్లో అగ్రగామి.

• సవాళ్లు: జనాభా పెరుగుదల, అసమతుల్యత, పర్యావరణ మార్పులు.

• బలాలు: యువ జనాభా, సాంస్కృతిక వైవిధ్యం, ప్రజాస్వామ్య స్థిరత్వం.

భారతదేశం పురాతన నాగరికత నుండి ఆధునిక శక్తిగా ఎదగడం అనేది ఓ గొప్ప ప్రయాణం.